29.03.2010 "Szkoła bez przemocy" KATEGORIA: Firmy komercyjne i fundacje firm Ogólnie o projekcie
Program społeczny „Szkoła bez przemocy” prowadzony jest przez grupy wydawnicze Polskapresse i Media Regionalne oraz Fundację Orange (dawniej Fundację Grupy TP). Od września 2009 roku partnerem Programu jest Wydawnictwo Pedagogiczne Operon. Program objęty jest Honorowym Patronatem Prezydent RP Lecha Kaczyńskiego. Agencja Profile jest realizatorem Programu.
Tło
W marcu 2006 roku na zlecenie Polskapresse i Mediów Regionalnych Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło badania socjologiczne na ogólnopolskiej próbie uczniów, nauczycieli i rodziców. Celem badania była całościowa diagnoza relacji między nauczycielami, uczniami oraz rodzicami w polskich szkołach, ze szczególnym uwzględnieniem różnych form przemocy i zachowań agresywnych. Relacjonowane przez media skrajne przypadki agresji czy prowokacji uczniów wobec nauczycieli oraz między uczniami były jedynie najbardziej jaskrawymi przejawami niepokojących zjawisk cechujących szkolne środowisko. Badanie CBOS pozwoliło spojrzeć na ten problem bardziej całościowo.
Badania pokazały, że prawie 1/3 badanych postrzega przemoc w szkołach jako poważny problem. W relacjach pomiędzy uczniami 44 proc. uczniów osobiście doświadczyło werbalnego obrażania, 31 proc. rozpowszechniania szkodliwych kłamstw, a 29 proc. umyślnego potrącenia lub przewrócenia. Ponad połowa uczniów weszła w konflikt z innymi uczniami co najmniej raz w bieżącym roku szkolnym. Badania dowiodły, że agresja pojawia się również w stosunkach między uczniami a nauczycielami. Nauczyciele są często ignorowani i prowokowani, a uczniowie – obrażani przez nauczycieli, wyrzucani z klasy czy straszeni.
Jednym z najważniejszych problemów polskiej szkoły - wynika z badań - jest przede wszystkim izolacja szkoły od szerszego otoczenia („szkoła zamknięta”). Uczniowie coraz rzadziej informują o swoich problemach rodziców, a rodzice – coraz rzadziej pojawiają się w szkole na wywiadówkach i dniach otwartych. Według uczniów, nauczyciele niewiele wiedzą o tym, co dzieje się w szkole; rodzice przeceniają jakość edukacji uzyskiwanej przez ich dzieci, nie zauważają zjawisk negatywnych. Innym kluczowym problemem środowiska szkolnego okazał się subiektywizm ocen szkolnych przekładający się na konflikty między uczniami oraz między uczniami a nauczycielami oraz narastające wyobcowanie uczniów z procesu edukacji.
Wyniki badania stały się punktem wyjścia dla opracowania koncepcji Programu, który został oficjalnie zainaugurowany 21 kwietnia 2006 roku.
Cele projektu
Program opiera się na założeniu, że szkoła jest systemem społecznym, w którym agresji i przemocy można przeciwdziałać przede wszystkim w drodze współpracy między wszystkimi uczestnikami społeczności szkolnej (uczniów, nauczycieli i rodziców) oraz poprzez wprowadzanie określonych wzorów zachowania i standardów funkcjonowania szkoły jako instytucji.
Program społeczny „Szkoła bez przemocy” ma dwa zasadnicze cele:
- uświadomienie problemu – przedstawienie różnych stron problemu opinii publicznej, nagłośnienie skali zjawiska, przedstawienie jego konsekwencji oraz uwrażliwienie zainteresowanych stron (uczniowie, nauczyciele, rodzice) na problem,
- dostarczenie szkołom konkretnych narzędzi działania i wsparcia (doradczo – szkoleniowego) w realizacji programów nastawionych na eliminowanie agresji w szkole (przy współudziale rodziców i partnerów społecznych).
Cele dodatkowe:
- Projekt ma także na celu długotrwałe budowanie relacji ze społecznościami lokalnymi oraz budowanie wizerunku dzienników regionalnych jako bliskich swoim czytelnikom i angażujących się w ważne społecznie inicjatywy,
- długofalowym celem Programu jest włączanie wypracowanych w ramach projektu narzędzi do głównego nurtu praktyki szkoły jako instytucji, np. budowanie społeczności lokalnych, audyty, telefon zaufania, zajęcia psychoedukacyjne (Mainstreaming).
Grupy docelowe
Głównymi adresatami programu „Szkoła bez przemocy” są:
- wszyscy związani z systemem edukacyjnym: szkoły i nauczyciele, uczniowie oraz rodzice;
- instytucje i organizacje związane ze szkolnictwem: przedstawiciele administracji publicznej (rządowej i samorządowej), NGO-sy;
- czytelnicy dzienników regionalnych;
- oraz szeroko rozumiana opinia publiczna.
Trzy wymiary kampanii
• edukacyjny – zmiana świadomości osób bezpośrednio zaangażowanych w kształtowanie rzeczywistości szkolnej, jak i całej społeczności lokalnej;
• informacyjny – dostarczanie opinii publicznej informacji na temat sytuacji w szkołach;
• bezpośrednie wsparcie dla szkół - pomoc w realizacji założeń „Szkoły bez przemocy” i dostarczenie praktycznych narzędzi pomocnych w przeciwdziałaniu zjawisku przemocy w szkołach.
Kanały komunikacyjne wykorzystywane w Programie:
- publikacje w 18 dziennikach regionalnych w całym kraju – na łamach 18 dzienników regionalnych grup wydawniczych Polskapresse i Media Regionalne ukazują się regularnie publikacje na temat sytuacji w szkołach, dobrych praktyk i działań podejmowanych przez organizatorów. Częste i regularne publikacje przyczyniły się do zbudowania rozpoznawalnego wizerunku programu „Szkoła bez przemocy”;
- Internet: strona ogólnopolska Programu - www.szkolabezprzemocy.pl oraz strony internetowe dzienników regionalnych, gdzie zbudowane są podstrony dedykowane Programowi;
- kampanie bilboardowe i bannerowe;
- bezpośrednia komunikacja ze szkołami;
- media relations – konferencje prasowe, debaty, relacje z działań w mediach ogólnopolskich;
- elektroniczny Biuletyn Programu (dystrybucja e-mailem).
Inauguracja Programu
Program społeczny „Szkoła bez przemocy” został zainaugurowany 21 kwietnia 2006 roku. Przez pierwsze trzy miesiące (do czerwca 2006 r.) w dziennikach regionalnych, mediach patronackich (PR1, TVP) oraz na stronie internetowej Programu prowadzona była kampania informacyjno-edukacyjna przedstawiająca problem agresji i przemocy w szkołach oraz sposoby przeciwdziałania temu zjawisku. W dziennikach regionalnych ukazało się w tym czasie 678 publikacji. Przeważały publikacje dotyczące działań pozytywnych – porad dotyczących radzenia sobie z przemocą oraz przykładów dobrych praktyk (w sumie 47 proc.).
Pierwszy etap Programu zakończył się ogłoszeniem 9 czerwca 2006 roku Kodeksu "Szkoły bez przemocy", który określił standardy, jakie powinna spełniać szkoła działająca na rzecz ograniczenia przemocy na swoim terenie. Został on opracowany przy współpracy Rady Programowej oraz partnerów merytorycznych.
Działania
Od września 2006 do Programu zaczęły się zgłaszać szkoły. Warunkiem uczestnictwa była deklaracja przestrzegania kodeksu „Szkoły bez przemocy”. W roku szkolnym 2006/2007 do Programu przyłączyło się ponad 3000 szkół, w następnym – już ponad 5 000 szkół, co stanowiło 15 proc. wszystkich szkół w Polsce. Obecnie w Programie bierze udział ponad 4 000 szkół.
W każdym roku szkolnym szkoły uczestniczące w Programie otrzymują od organizatorów materiały poradnikowe (broszury dla nauczycieli) i promocyjne (plakaty, naklejki na drzwi).
Działania aktywizujące przedstawicieli społeczności szkolnych
Konkursy dla uczniów i nauczycieli - jednym z ważniejszych działań podejmowanych w ramach Programu jest przeprowadzanie konkursów dla uczniów i nauczycieli. Jako pierwszy ogłoszony został konkurs dla szkół na projekty działań zapobiegające przemocy i agresji. Wzięło w nim udział 1000 szkół, z których nagrodzono 64 najlepsze projekty. Następne dwa konkursy skierowane zostały do uczniów. Do konkursu na projekt koszulki związany z tematyką Programu zgłosiło się ponad 3000 uczniów, a na konkurs filmowy „Szkoła bez przemocy” wpłynęło 116 filmów. W II i III edycji Programu zorganizowany został program grantowy. Ponad 160 szkół spośród ponad 2 000 zgłoszonych otrzymało dofinansowanie na realizację projektów przeciwdziałających przemocy i agresji szkolnej oraz aktywizujących społeczności szkolne na rzecz środowiska lokalnego. W roku szkolnym 2008/2009 zorganizowany został dodatkowo konkurs dla uczniów na najlepszego bloga pt. "Nie myślimy tylko o sobie - moja szkoła dla sąsiadów" oraz konkurs na najlepszego wychowawcę. 16 najlepszych polskich wychowawców zostało nagrodzonych podczas uroczystej gali w Belwederze z udziałem Pierwszej Damy RP, Marii Kaczyńskiej. W roku szkolnym 2009/2010 konkurs na najlepszego wychowawcę odbędzie się po raz drugi, natomiast w miejsce programu grantowego ogłoszony został konkurs na najlepsze projekty wolontaryjne.
Dzień Szkoły bez Przemocy - święto szkół biorących udział w Programie odbyło się dwukrotnie, w czerwcu 2008 i 2009 roku. Szkoły z całej Polski organizowały wystawy, spektakle, kolorowe korowody, happeningi, debaty na temat bezpieczeństwa, konkursy. Na stronie internetowej Programu powstała Mapa aktywnych szkół, za pośrednictwem której dostępne były szczegółowe informacje na temat placówek zaangażowanych w obchody Dnia. W 2008 roku w centralnych obchodach Dnia Szkoły bez Przemocy na Podzamczu w Warszawie wziął udział Prezydent RP, Lech Kaczyński, a Organizatorzy i dzieci wręczyli Premierowi RP oraz Marszałkom Sejmu i Senatu księgę „Razem przeciw przemocy”, pod którą zebrano 200 000 podpisów.
Działania edukacyjne
Warsztaty regionalne dla nauczycieli – w roku szkolnym 2007/2008 i 2008/2009 w 16 wojewódzkich miastach Polski zostały przeprowadzone warsztaty regionalne dla kadry pedagogicznej ze szkól biorących udział w Programie. Tematyka zajęć w grupach dotyczyła zarówno profilaktyki przemocy, jak i wolontariatu oraz przygotowania projektów na rzecz lokalnego środowiska. W roku szkolnym 2009/2010 trwają dwudniowe warsztaty makroregionalne (w 5 miastach Polski), które przygotowują nauczycieli do samodzielnego prowadzenia zajęć profilaktycznych. Uczestnicy otrzymują tytuł Konsultanta „Szkoły bez przemocy”. Udział w tegorocznych szkoleniach weźmie ok. 400 nauczycieli i pedagogów.
Czaty z ekspertami - na stronie internetowej Programu organizowane są cykliczne czaty z ekspertami na tematy związane z profilaktyką przemocy i agresji, wolontariatem, współpracą szkół ze środowiskiem lokalnym.
Działania informacyjne
Strona internetowa - główną platformą kontaktu ze szkołami jest strona internetowa www.szkolabezprzemocy.pl. Na stronie dostępne są m.in. materiały pomocnicze dla rodziców, uczniów i nauczycieli oraz samorządów, baza dobrych praktyk, baza szkół w Programie, forum dyskusyjne oraz newsletter. Każda szkoła w Programie posiada indywidualne konto, za pośrednictwem którego ma dostęp do formularzy rejestracyjnych oraz może publikować informacje na temat aktualnie realizowanych działań.
Publikacje w dziennikach regionalnych – w 18 dziennikach regionalnych, które prowadzą Program regularnie ukazują się publikacje dotyczące „Szkoły bez przemocy”, z których ponad połowa to teksty poradnikowe lub dotyczące dobrych praktyk z zakresu przeciwdziałania przemocy i agresji, aktywizacji społeczności szkolnych, wolontariatu. W dziennikach dostępne są też aktualne informacje oraz zapowiedzi wydarzeń.
Interwencje
Telefon Zaufania - od października 2006 do marca 2007 w województwach lubuskim i łódzkim działały pilotażowo telefony zaufania dla świadków i ofiar przemocy w szkole. Był to projekt pilotażowy.
Interwencje psychologa - Biuro Programu oferuje ofiarom i świadkom przemocy pomoc psychologa.
W roku szkolnym 2007/2008 i 2008/2009 podjętych zostało ok. 90 interwencji.
Badania i publikacje
„Diagnoza szkolna” – to cykliczne badanie m.in. poziomu przemocy i agresji szkolnej realizowane w wybranych szkołach biorących udział w Programie. W audytach w II i III edycji Programu wzięło udziału łącznie ponad 370 polskich szkół. Partnerem społecznym badania jest instytut badawczy MillwardBrown SMG/KRC. Autorem kwestionariusza badawczego jest prof. Janusz Czapiński.
Badania rodziców – sondaż zrealizowany został we wrześniu 2009, metodą CATI, na próbie ok. 1000 rodziców dzieci w wieku szkolnym. Głównym obszarem badania były: przemoc szkolna, ocena jakości opieki i wychowania w szkołach, wolontariat dzieci. Opracowane wyniki opublikowane zostały w raporcie z badań.
Raport roczny – wyniki „Diagnozy szkolnej” oraz teksty rekomendacyjne ekspertów publikowane były w „Raporcie rocznym”, dystrybuowanym wśród szkół, przedstawicieli władz lokalnych i centralnych, organizacji pozarządowych, mediów ogólnopolskich, regionalnych i środowisk akademickich oraz dostępnym na stronie internetowej Programu.
Public affairs (działania angażujące przedstawicieli administracji publicznej)
Współpraca z Kancelarią Prezydenta RP – od 2007 roku ”Szkoła bez przemocy” stale współpracuje z Kancelarią Prezydenta RP, który objął Program Honorowym Patronatem.
Współpraca z MEN - w październiku 2008 roku Organizatorzy Programu podpisali z Ministrem Edukacji Narodowej porozumienie o współpracy na rzecz zapobiegania przemocy i agresji w polskich szkołach
Współpraca z Urzędem Miasta Stołecznego Warszawa
Współpraca z samorządami lokalnymi – od 2007 roku oferta współpracy jest adresowana także do samorządów lokalnych. Biorąc udział w Programie i składając deklarację finansowania wskazanych przez Organizatorów działań, samorządy lokalne mogły uzyskać tytuł Partnera Lokalnego Programu. Ponadto w listopadzie 2008 roku w Warszawie zorganizowana została konferencja dla przedstawicieli samorządów poświęcona sposobom współpracy samorządów ze szkołami w profilaktyce przemocy.
Media relations (działania adresowane do mediów ogólnopolskich i regionalnych z poza Programu)
Najważniejszym wydarzeniom w ramach Programu towarzyszą konferencje prasowe z udziałem mediów niezwiązanych z Programem. Innym wydarzeniem organizowanym cyklicznie i adresowanym między innymi do mediów ogólnopolskich cyklicznie jest Debata „Szkoły bez przemocy”. W spotkaniu biorą udział socjolodzy, psycholodzy, eksperci z zakresu pedagogiki i „trzeciego sektora”.
Współpraca z mediami niezwiązanymi z Programem a tylko w roku szkolnym 2008/2009 przyniosła 340 publikacji:
- 104 artykuły prasowe,
- 23 programy telewizyjne,
- 35 audycji radiowych,
- 178 publikacji w Internecie.
Publicity (działania nagłaśniające Program)
Ambasador Programu – Ambasadorem Programu „Szkoła bez przemocy” w roku szkolnym 2009/2010 został Tomasz Majewski, mistrz olimpijski w pchnięciu kulą.
Kampania billboardowa i bannerowa - w styczniu 2007 została przeprowadzona kampania billboardowa i internetowa skierowana do rodziców, pod hasłem: "Czy szkoła Twojego dziecka jest szkołą bez przemocy?".
Kampania promocyjna w mediach – we wrześniu i październiku 2009 roku przeprowadzona została kampania promocyjna w mediach adresowanych do przedstawicieli samorządów lokalnych oraz oświaty: portale internetowe, prasa. Głównym celem kampanii było zainteresowanie samorządów i szkół współpracą w ramach Programu.
Kampania promocyjna Dnia Szkoły bez Przemocy – w 2008 roku zorganizowana została kampania billboardowa (300 billboardów w 21 miastach Polski) , w 2009 roku Dniu Szkoły bez Przemocy towarzyszyła kampania promocyjna w Radiu Zet.
Konferencja międzynarodowa – Europejski Kongres Przeciwdziałania Przemocy Szkolnej zorganizowany zostanie w kwietniu 2009 roku w Warszawie. Podstawowym celem konferencji jest prezentacja dobrych praktyk w zakresie przeciwdziałania i profilaktyki przemocy szkolnej, realizowanych zarówno przez organizacje społeczne jak i instytucje publiczne oraz wymiana know-how. Wśród zaproszonych gości są m.in. europarlamentarzyści, przedstawiciele Komisji Europejskiej, rządów europejskich, naukowcy, samorządowcy, europejskie NGO’sy.
Rezultaty
• Średnio 15 % wszystkich szkół w całej Polsce uczestniczyło w każdej edycji Programu.
• 3 000 nauczycieli z całego kraju wzięło udział w warsztatach regionalnych.
• 3 100 szkół zorganizowało na swoim terenie obchody Dnia Szkoły bez Przemocy.
• Ponad 370 szkół wzięło udział w badaniach „Diagnoza szkolna”.
• Od kwietnia 2006 do sierpnia 2009 na łamach dzienników regionalnych ukazało się około 4 000 tekstów, z których ponad połowę stanowiły materiały poradnikowe i prezentacja dobrych praktyk.
• W mediach niezwiązanych z Programem łącznie w trzech edycjach ukazało się prawie 900 publikacji dotyczących "Szkoły bez przemocy".
• Strona internetowa Programu od początku trwania Programu rejestruje miesięcznie średnio 30 000 odwiedzin.
• W ramach programu grantowego w II i III edycji nadesłano prawie 2 000 projektów działań zapobiegających przemocy i agresji w szkołach. 160 najlepszych projektów zostało narodzonych grantami o łącznej wartości 800 000 zł.
• 30 000 głosów uczniowie, nauczycieli, rodzice i społeczności lokalne oddali w konkursie na najlepszego wychowawcę.
• 200 000 podpisów zebrano pod Księgą „Razem przeciwko przemocy”
• 73 samorządy lokalne otrzymały w latach 2006-2009 tytuł Partnera Lokalnego Programu:
- 14 samorządów sfinansowało szkolenia dla szkół ze swojego terenu na łączną kwotę 246 000 zł,
- 38 samorządów zapewniło dodatkowe etaty psychologów i pedagogów w swoich, szkołach o łącznej rocznej wartości około 634 000 zł rocznie,
- 20 samorządów sfinansowało audyt w szkołach na swoim terenie na kwotę
160 000 zł łącznie.
• Program uzyskał wsparcie od najwyższych władz państwowych: Marszałka Sejmu i Senatu, Premiera RP, Rzecznika Praw Dziecka, a Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej objął Program Patronatem Honorowym.
• Program został wyróżniony :
o SABRE Awards 2007 w kategorii najlepsza kampania PR w Europie Środkowej i Wschodniej;
o IPRA Golden World Award 2007 – kategoria: Corporate Social Responsibility,
o Złote Spinacze 2007 w kat. Kampania edukacyjna,
o Złote Spinacze 2008 w kat. Event za Dzień Szkoły bez Przemocy. |
