Kampanie zgłoszone do konkursu
Kampania Społeczna Roku 2010

15.04.2011

Konkurs Zdrowa Gmina

KATEGORIA: Inicjatywy obywatelskie

Krótki opis projektu

Konkurs ZDROWA GMINA to inicjatywa Polskiej Unii Onkologii mająca na celu zwiększenie liczby osób zgłaszających się na badania profilaktyczne w celu wczesnego wykrywania nowotworów – organizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych (NPZChN).

Strategia

W Polsce nowotwory u osób w średnim wieku stanowią pierwszą przyczynę zgonów u kobiet i drugą u mężczyzn. Rak piersi jest pierwszą przyczyną zgonu kobiet, rocznie diagnozuje się go u 14 000 kobiet, z czego 5000 umiera. Rak szyjki macicy jest drugą przyczyną zgonu kobiet, co roku dowiaduje się o chorobie 4000 kobiet, a 1800 umiera. Na raka jelita grubego umiera rocznie ponad 8000 osób, a 13000 zapada na tę chorobę. Statystyki są niepokojące, a Polacy nie korzystają z możliwości badań profilaktycznych i nie wiedzą, że wcześnie wykryty nowotwór można skutecznie zwalczyć. Diagnostyka odbywa się zbyt późno, kiedy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium. Polska wyróżnia się małą skutecznością programów populacyjnych badań przesiewowych o potwierdzonej naukowo skuteczności. Świadczy o tym niski procent odpowiedzi na zaproszenia NFZ do badań profilaktycznych – niska zgłaszalność na badania, w roku 2008 spadek w stosunku do roku 2007 w przypadku mammografii – 15,76% (34,85%), cytologii – 7,81% (15,62%). W 2008 r. w ramach NFZ mammografię na Mazowszu wykonało tylko 14,11% kobiet między 50. a 69. r.ż., a cytologię – 6,09%. Zgłaszalność na kolonoskopię jest na poziomie 28,5%- do 41%.

Dlatego Polska Unia Onkologii postawiła sobie za cel zwiększenie liczby osób zgłaszających się na badania profilaktyczne ukierunkowane na wczesne wykrywanie chorób nowotworowych – organizowane przez NFZ i NPZChN. Pomysłem było zaangażowanie władz samorządowych w promocję badań przesiewowych, w pilotażowej edycji - gmin woj. mazowieckiego, które miały za zadanie zachęcać do badań. Projekt zakładał uzyskanie poparcia najważniejszych instytucji państwowych (Pierwsza Dama, Ministerstwo Zdrowia, Mazowiecki Oddział NFZ, Sejmowa i Senacka Komisja Zdrowia), samorządowych (Marszałek Województwa Mazowieckiego, Wojewoda Mazowiecki), najważniejszych organizacji pacjenckich (Polska Koalicja Organizacji Pacjentów Onkologicznych, „Amazonki Warszawa-Centrum”, „Kwiat Kobiecości”, Europacolon) oraz mediów.

Uzasadnienie społecznego celu kampanii czyli autentyczność społecznego przedmiotu kampanii

Polska Unia Onkologii to pozarządowa organizacja pożytku publicznego. Podejmuje działania wspierające zwalczanie chorób nowotworowych, zrzesza lekarzy onkologów oraz wszystkich wspierających idee walki z rakiem, organizuje kursy specjalizacyjne, warsztaty, konferencje oraz kampanie edukacyjne.

Celem organizacji jest prowadzenie działań na rzecz realizacji ustawy o Narodowym Programie Zwalczania Chorób Nowotworowych. Konkurs Zdrowa Gmina doskonale wpisuje się w prospołeczną działalność PUO.

Wykorzystanie narzędzi komunikacji

Uruchomiono specjalną stronę internetową www.konkurszdrowagmina.pl, gdzie można znaleźć podstawowe informacje o konkursie, bazę wiedzy nt. nowotworów, listę ośrodków wykonujących cytologię, mammografię i kolonoskopię. Przygotowano także specjalny zestaw materiałów promocyjnych graficznie spójnych ze stroną internetową (plakaty, ulotki, baner internetowy, bilbord).

Opracowano 3 rodzaje plakatów i ulotek o charakterze informacyjno-edukacyjnym dot. 3 nowotworów (rak szyjki macicy, rak piersi, rak jelita grubego). Opracowano także baner internetowy do zamieszczania na stronach www gmin, portalach zdrowotnych czy partnerów konkursu: stowarzyszeń, instytucji rządowych i samorządowych.

Przygotowano projekt graficzny bilbordu, który można było pobrać ze strony www.konkurszdrowagmina.pl, tak jak inne materiały promocyjne.
Komunikacja z gminami odbywała się też poprzez specjalną infolinię w biurze organizacyjnym konkursu.

Zdecydowano się na pozyskanie patronów medialnych odpowiednich targetowo osobom, które powinny zgłaszać się na badania (Polskie Radio Jedynka, TVP 1) oraz regionalnie (TVP Warszawa). Ważne było także wsparcie medium samorządowego, stąd patronat Gazety Samorządu i Administracji oraz prasy katolickiej jako głównego i cennego źródła dotarcia do małych i wiejskich społeczności (Niedziela). W nagłośnienie problematyki konkursowej licznie włączyły się media lokalne, mocno zaangażowane w sprawy społeczności gminnej.

Efektywność

Wyniki zgłaszalności na mammografię, cytologię i kolonoskopię na Mazowszu w czasie trwania konkursu pokazały wzrost w stosunku do danych sprzed uruchomienia konkursu. W ciągu sześciu miesięcy odnotowano średni wzrost frekwencji na mammografię – 3,73% oraz cytologię – 1,63%. Oznacza to, że ponad 15 000 osób więcej skorzystało w badań profilaktycznych.
Najwyższy 20% wzrost zgłaszalności na badania mammograficzne odnotowała gmina Wodynie (Specjalne wyróżnienie „Złoty Łuk” od Stowarzyszenia „Amazonki ” Warszawa-Centrum), a gmina Paprotnia uzyskała największy wzrost zgłaszalności na cytologię – 13,56% („Złota Perła Mądrości” od Ogólnopolskiej Organizacji na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy „Kwiat Kobiecości”).

80 gmin i dzielnic Warszawy z województwa mazowieckiego wzięło udział w konkursie Zdrowa Gmina, 30 gmin i dzielnic Warszawy z województwa mazowieckiego przygotowało opisy projektów działań promujących profilaktykę nowotworową z wykorzystaniem kwoty nagrody głównej (100 000 PLN), a spośród nich 10 zakwalifikowało się do finału konkursu Zdrowa Gmina. Wyłoniono czterech zwycięzców, którzy otrzymali tytuł Zdrowej Gminy oraz nagrody finansowe. Patroni honorowi pozytywnie ocenili pilotażową edycję konkursu. „Mam nadzieję, że konkurs Zdrowa Gmina będzie realizowany w kolejnych województwach” – pisze Ewa Kopacz, Minister Zdrowia.

Podczas trwania konkursu ukazały się 454 publikacje, w tym:
– 334 w Internecie
– 90 w prasie
– 20 w radio
– 10 w telewizji

Na stronie internetowej konkursu jest stale dostępna „Baza wiedzy” o trzech nowotworach – raku piersi, szyjki macicy i jelita grubego. Ze strony można również pobrać inne materiały edukacyjne dot. profilaktyki nowotworowej.

Strona internetowa odnotowała 64 227 odsłon i 13 509 odwiedzin.
Rozdystrybuowano ponad 530 000 ulotek i 3000 plakatów. W Internecie (strony www gmin, stowarzyszeń, NFZ, portali zdrowotnych) pojawiło się kilkadziesiąt banerów z hasłem Zdrowa Gmina promujących badania profilaktyczne.

Kampanijność

Konkurs Zdrowa Gmina w 2010 r. miał charakter pilotażowy i był przeprowadzony na terenie województwa mazowieckiego. W 2011 r. został rozszerzony na 6 województw: mazowieckie, łódzkie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie i opolskie. Docelowo Konkurs ma objąć całą Polskę. Kampania ma charakter długofalowy.

Opis inicjatora

Polska Unia Onkologii to pozarządowa organizacja pożytku publicznego. Podejmuje działania wspierające zwalczanie chorób nowotworowych, m.in. organizuje warsztaty, konferencje oraz kampanie edukacyjne.

Insight

Polacy nie korzystają z bezpłatnych badań profilaktycznych organizowanych przez NFZ
w ramach programów populacyjnych badań przesiewowych. Zgłaszalność na te badania jest na niskim poziomie. Nie zdają sobie sprawy z tego, że wcześnie wykryty nowotwór można zwalczyć. Diagnostyka odbywa się zbyt późno, kiedy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium.

W małych społecznościach pokutuje też stereotyp zachowania, że „lepiej nie wiedzieć” i nie iść do lekarza, bo „coś wykryje”.

BIG IDEA

Zaangażowanie samorządów w zmianę postaw mieszkańców poprzez zachęcenie ich do korzystania z bezpłatnych badań skryningowych w kierunku wykrywania nowotworów na zasadzie rywalizacji w słusznej sprawie. Stąd pomysł na konkurs.

Współpraca pomiędzy władzami, środowiskiem medycznym a społecznymi działaczami lokalnymi.
Monitorowanie zgłaszalności na badania dzięki wykorzystywanemu w polskiej służbie zdrowia systemowi SIMP. Wyniki podawano regularnie w komunikatach prasowych.

Kreatywnosć działań - niekonwencjonalnych form

Zaangażowanie gmin w promocję zdrowia (często nie posiadają wyspecjalizowanych osób do realizacji tego typu zadań). Inicjatywa wymagała zainteresowania potencjalnego uczestnika konkursu, ale także wsparcia go w „nowej” roli edukatora. Organizatorzy uruchomili stronę www.konkurszdrowagmina.pl oraz infolinię telefoniczną jako główne źródło informacji o konkursie. Przygotowano też pakiety plakatów i ulotek, banner internetowy na stronę www gminy oraz projekt bilbordu.